Απρόσωπα ρήματα
Απρόσωπα λέγονται τα ρήματα που χρησιμοποιούνται στο γ' ενικό πρόσωπο και σχηματίζουν απρόσωπη σύνταξη. Τέτοια είναι τα ρήματα:
πρέπει, πρόκειται, μπορεί, συμβαίνει, γίνεται, φαίνεται, μου αρέσει, έχει, με ενοχλεί, απαγορεύεται, εννοείται κτλ.
Το υποκείμενο στην απρόσωπη σύνταξη
Στην απρόσωπη σύνταξη δεν έχουμε ως υποκείμενο μια ονοματική φράση, αλλά ολόκληρη πρόταση, που, ανάλογα με το ρήμα, μπορεί να είναι:
μια βουλητική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με να
ή μια ειδική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με το ότι και το πως
ή μια ενδοιαστική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με το μήπως
ή μια πλάγια ερώτηση που ξεκινάει (εισάγεται) με το αν.
π.χ. Συμβαίνει να θυμώνω καμιά φορά.
Εννοείται ότι δε μιλάμε μεταξύ μας όταν γράφουμε διαγώνισμα.
Με ενοχλεί να σε βλέπω κατσούφη.
Φρούτα έχει στο ψυγείο, (χωρίς υποκείμενο)
► Μια ειδική κατηγορία απρόσωπων ρημάτων που όλοι μας ξέρουμε είναι τα ρήματα που χρησιμοποιούμε για να περιγράφουμε τον καιρό ή φυσικά φαινόμενα, π.χ. βρέχει, χιονίζει, φυσάει, ξημερώνει, βραδιάζει κτλ.
Αυτά συνήθως χρησιμοποιούνται χωρίς υποκείμενο. Είναι σαν το υποκείμενο να υπάρχει στη σημασία του ρήματος (βρέχει = ρίχνει βροχή):
π.χ. Χθες χιόνιζε όλη την ημέρα, γι’ αυτό δεν πήγαμε σχολείο (χωρίς υποκείμενο).
Πώς σχηματίζουμε απρόσωπες φράσεις
με το ρήμα είναι + επίθετο στο ουδέτερο γένος
π.χ. είναι δίκαιο, είναι καλό
► με το ρήμα είναι + ουσιαστικό
π.χ. είναι κρίμα, είναι ανάγκη
► με τα ρήματα έχει, κάνει, ρίχνει + ουσιαστικό που αναφέρεται στον καιρό
π.χ. Είναι άδικο να καταδικάζεται ένας αθώος.
Είναι κρίμα που δεν ήρθες στο πάρτι.
Ντύσου καλά, γιατί κάνει παγωνιά (χωρίς υποκείμενο).
Κάντε το κουίζ πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμοhttp://users.sch.gr/silegga/glossa/aprosopa.htm